Vakantieverhuur: bijna 40% van het aanbod bij Airbnb heeft een registratienummer

Op Airbnb Nederland staan momenteel meer dan 40.000 verhuuradvertenties, waarvan 37,9% een registratienummer heeft (mei 2023). Het registratienummer is dus in opkomst; en dat moet ook wel, want het toeristisch verhuren van je eigen woning is doodnormaal geworden. Voor sommigen is het een mooie bijverdienste, anderen hebben van verhuren hun werk van gemaakt. En, het wordt overal in Nederland gedaan. Geen wonder dus dat gemeenten willen reguleren op die plekken waar er overlast is.

Registratienummer als instrument

Met de “Wet nieuwe toeristische verhuur van woonruimte” d.d. 2021 krijgen gemeenten instrumenten in handen om ongewenste neven effecten van toeristische verhuur te reguleren. Een instrument is het registratienummer, dit nummer is gekoppeld aan een BSN en BAG ID van de te verhuren locatie. Hiermee krijgt de gemeente inzicht in de locaties van en stelt ze regels op zoals de vraag of sociale woningbouw mag worden gebruikt voor toeristische verhuur. Of bij een toename van het aantal klachten van overlast klachten door bewoners in een bepaalde wijk kan de gemeente stoppen met het verstrekken van nieuwe registratienummers voor die wijk.
Voorlopers van de registratieplicht zijn Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Zaanstad, Gouda en Diemen. In 2022 volgen Haarlem, Zandvoort, Sluis, Leiden, Texel, Middelburg, Noordwijk, Maastricht, Naarden, Groningen en Noordwijkerhout. In 2023 volgt Weesp in verband met de aansluiting bij Amsterdam en de gemeente Delft. In veel gemeenten is Airbnb de grootste aanbieder van vakantieverhuur, in traditionele vakantieplaatsen zoals de kustprovincies is het aandeel Airbnb veel kleiner.

Registratienummer plicht

Is het nodig om verhuurders een boete op te leggen als zij geen registratienummer vermelden in een advertentie? De meeste steden vinden het beter om eerst even een periode af te wachten hoe de invoering verliep. We zien dat na een jaar de meeste gemeenten alsnog een boeteclausule opnemen, omdat verhuurders anders het registratienummer niet gebruiken. Na de overgangsperiode van een half jaar om ook alle bestaande verhuurders de gelegenheid te geven om de advertentie aan te passen, worden vervolgens de advertenties met registratienummers zichtbaar.
In het figuur hieronder een lijst van gemeenten en het aantal registraties bij Airbnb. De groen gekleurde gemeenten hebben een registratienummerplicht met boeteclausule. In Maastricht en Texel zijn op 1 april de registratienummers verplicht, maar Airbnb heeft nog niet alle advertenties zonder registratienummer verwijderd. Let wel; het aanbod van platformen zoals Booking, VRBO, Expedia en TripAdvisor is niet zichtbaar in het figuur, dus de werkelijke aantallen liggen hoger.

Afspraken met platformen

Als een verhuurder een registratienummer van de gemeente heeft ontvangen, moet dat nummer bij de advertentie worden vermeld. Gemeenten met een registratienummer plicht benaderen vervolgens zelf de verschillende Platformen om aan te geven dat het betreffende platformen voor hun gemeente geen advertenties meer mag tonen zonder het registratienummer of een vrijstelling. Zo verloor Airbnb bij de invoering van het registratienummer in Amsterdam 13.724 advertenties, dat was 82 procent van het aanbod in de periode daarvoor. Niet alleen Airbnb maar ook Booking.com hebben advertenties verwijderd bij het inwerkingtreden van de wet toeristisch verhuur, zij zijn daartoe verplicht anders plegen zij een strafbaar feit.

Platformen hebben speciale velden gecreëerd bij het aanmaken van een nieuwe advertentie. In de voorwaarden voor plaatsing worden verhuurders c. q adverteerders gewezen op de verplichting zich te conformeren aan de lokale toerisme wetten. Adverteerders vullen zelf het registratienummer of de vrijstelling in. In de praktijk zien we dat grote internationale platforms als Expedia, VRBO en TripAdvisor nog steeds advertenties zonder registratienummer publiceren.

Aantal beschikbare bedden neemt gestaag toe

Het CBS geeft aan dat het aantal gasten dat in 2022 in Nederlandse logiesaccommodaties overnachtte vergeleken met een jaar eerder met 40 procent is gestegen. Er zijn geen specifieke cijfers bekend over de particuliere verhuur, maar omdat verhuurders wel toeristenbelasting moeten betalen is toeristenbelasting een goede indicator. De website gemeente.nu publiceert “Atlas van de Lokale Lasten” van de Rijksuniversiteit Groningen (COELO), die concludeert dat de toeristentaks als onderdeel van de overige belastingen het hardste stijgt.

Hieronder een figuur van de Nederlandse bedden capaciteit bij Airbnb door de jaren heen. Vanaf 2010 is een er een continue groei. We mogen hieruit afleiden dat het aanbod van toeristische verhuur gestaag blijft toenemen.

In dit figuur zijn alleen de bedden die op dit moment nog steeds beschikbaar zijn afgebeeld. De bedden die in het verleden beschikbaar waren, zijn niet afgebeeld. De gemeente Amsterdam is in dit figuur buiten beschouwing gelaten.

Bronnen